دارایی های با عمر زیاد که روال عملیات شرکت استفاده می شوند و مولد هستند و برای فروش مجدد خریداری نمی شوند ، استهلاک پذیر بوده و به دو دسته مشهود و مشهود طبقه بندی می شوند:
بررسي دارایی های ثابت مشهود و نامشهود
الف) دارایی ثابت مشهود
دارایی های هستند که موجودیت عینی دارد وعملیاتی نیز می باشند . از قبیل زمین ، ساختمان ، ماشین آلات خود این دارایی ها به سه دسته
دارایی های استهلاک پذیر
دارایی های استهلاک ناپذیر
دارایی های نقصان پذیر طبقه بندی می شوند .
ب) دارایی های نامشهود
به دارایی های غیر جاری گفته می شود که موجودیت عینی ندارند و در عملیات جاری واحد تجاری بکار می روند.
دارایی های نامشهود دارایی هایی هستند كه شامل موارد زير هستند:
- فاقد ماهیت عینی و پولی است .
- به منظور استفاده در تولید یا عرضه کالاها یا خدمات ، اجرا به دیگران یا برای مقاصد اداری توسط واحد تجاری نگهداری می شود .
- با قصد استفاده طی بیش از یک دوره مالی توسط واحد تجاری تحصیل شده باشد .
- اندازه گیری منابع اقتصادی آتی و تعیین عمر مفید آن دشوار است .
اگر دارایی های نامشهود ، جداگانه تحصیل شود ، ما به ازای آن معمولاً مشخص بوده و در نتیجه بهای تمام شده رامی توان به گونه ای اتکاء پذیر اندازه گیری نمود . بهای تمام شده یک قلم دارایی نا مشهود شامل بهای خرید وهرگونه مخارج مرتبط مستقیمی است که برای آماده سازی دارایی جهت استفاده مورد نظر تحمل می شود .
دارایی های نا مشهود باید بر مبنای سیستماتیک طی بهترین برآورد از عمر مفید آن مستهلک شود . اینفرض قابل رد وجود دارد که عمر مفید دارایی نامشهود از زمان بهره برداری آن ،از بیست سال تجاوز نخواهد کرد . اصولاً برآورد عمر مفید دارایی نامشهود برای مدتی بیش از بیست سال ، احتمالاً از اتکاء پذیری کافی جهت توجیه دوره استهلاک طولانی تر برخوردار نیست . لذا در استاندارد های حسابداری ایران فرض شده که عمر مفید دارایی های مزبور از بیست سال تجاوز نمی کند .
اصول به کار رفته در حسابداری دارایی های نا مشهود فرقی با اصول حسابداری اموال و ماشین آلات وتجهیزات ندارد. یعنی :
الف) هنگام تحصیل دارایی اصل بهای تمام شده رعایت می شود .
ب) در خلال استفاده از آن اصل تطابق هزینه با درآمد رعایت می شود .
ج) و هنگام فروش مابه التفاوت مبلغ دریافتی با ارزش دفتری به عنوان سود یا زیان شناسایی می شود .
در این کار معمولاً از روش خط مستقیم استفاده می شود مگر آنکه مدیدریت دلایل قانع کننده ای برای مناسب بودن روش منظم دیگری داشته باشد .
استهلاک دارایی های نا مشهود را به دو روش دو روش ثبت کرد :
قیمت دفتری دارایی را بستانکار کرد .
یا آن را جداگانه در دفتر استهلاک انباشته مربوطه ثبت کرد .
انتخاب یکی از ایندو روش به عرف وعادت بستگی دارد واز منطق حسابداری ناشی نمی شود .
